Mowa matki porusza wiele różnorodnych tematów i myśli, ale można zauważyć kilka wątków, które mają swoje kontynuacje w Trenach Jana Kochanowskiego. W poniższych fragmentach mowy matki i Trenach IX, XI i XIX wyróżniono te wątki i podano przykłady ich kontynuacji:
Wątek cierpienia:
– „Ileż to już widziałam nieszczęść i cierpień!”;
– Tren IX: „Nie ma rzeczy, któraby wiecznie trwała / Wszystko się zmienia, wszystko przemija”;
– Tren XI: "Nieszczęsny człowiek! Żaden mu ratunku nie pomoże / Cierpienia ciężkie ponosi, a śmierć zawsze grozi";
– Tren XIX: "Przeminie i to nieszczęście; wszystko przemija, co zdarza, / Żadna rzecz nie jest trwała na świecie pod słońcem".
Wątek przemijania:
– „Przeminęły już chwile wesołe i ciężkie”;
– Tren IX: „Śmierć, która pochłania wszystko, co zrodziła ziemia”;
– Tren XI: „Nic przeciw śmierci nie ma lekarstwa i sposobu”;
– Tren XIX: „Przeminie i to nieszczęście; wszystko przemija, co zdarza, / Żadna rzecz nie jest trwała na świecie pod słońcem”.
Wątek zmartwienia o przyszłość:
– „Nie wiadomo, co przyniesie jutro”;
– Tren IX: „Nie ma wiecznej pomyślności, nie ma stałej szczęśliwości”;
– Tren XI: „Nie wiadomo, co nas czeka; niewiadoma przyszłość nas straszy”.
Jan Kochanowski (ok. 1530 – 1584) to wybitny polski poeta i tłumacz żyjący w okresie renesansu, który w znaczący sposób przyczynił się do rozwoju polskiego języka literackiego. W swojej twórczości inspirował się antykiem, tradycją chrześcijańską i ludową. Pisał pieśni, treny, psalmy, sonety i formy dramatyczne. Na jego pamiątkę zostało ustanowione Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie.
Treny są przede wszystkim: jednym z najbardziej kunsztownych cyklów w polskiej kulturze literackiej, świadectwem miłości ojca to dziecka, obrazem rodzinnego życia, odzwierciedleniem kryzysu egzystencjalnego poety. Kochanowski opisany jest w tym utworze jako ojciec kochający, tęskniący za dzieckiem, natomiast Urszulka jako wdzięczne, wesołe dziecko. W Trenie XIX został poruszony popularny w literaturze i sztuce wątek oniryzmu – czyli nawiązywanie do marzeń sennych, ich interpretacji czy opisu rzeczywistości na ich kształt.