W wieku 14 lub 15 lat chłopcy stawali się paidiskolai i pozostawali nimi do 19 roku życia. Ich edukacja niewiele odbiegała od okresu paides w zakresie organizacji i schematu, jednak treningi były o wiele bardziej intensywne. Rywalizacja w zawodach sportowych wzmacniała indywidualne ambicje, podczas gdy życie w tej samej grupie od dziecięcego wieku uczyło chłopców, że dobro kolektywu jest najważniejsze i należy stawiać je ponad swoje własne. Na tym etapie ich jedyną rodziną byli rówieśnicy i opiekunowie.
W wieku 19 lat chłopcy wkraczali w ostatnią fazę treningu i stawali się hebontes. Zaczęli uczestniczyć we wspólnych posiłkach z innymi obywatelami, nadzorowali też trening i wychowanie paides. Mogli zawrzeć ślub i rozpoczynali aktywną służbę w wojsku. Wraz z osiągnięciem 30 roku życia hebontes kończyli swoje wychowanie i trening. Stawali się pełnoprawnymi obywatelami, otrzymywali ziemię i niewolników, jednak ich służba w wojsku trwała do 60 – ego roku życia.
Spartanin/spartiata miał być wojownikiem wytrwałym, inteligentnym i zdolnym zadbać o życie swoje i towarzyszy. Oprócz fizycznej siły doceniano spryt i wytrzymałość, ceniono też znajomość spraw wspólnoty obywateli. Spartański wojownik miał być surowy wobec siebie i innych, umieć wychować kolejne pokolenia w duchu, w którym sam został wychowany. Powinien być dobrym żołnierzem, ale i świadomym, aktywnym obywatelem.
Sparta uważana jest za najbardziej zmilitaryzowane polis antycznego, greckiego świata w okresie archaicznym i klasycznym, jest to jednak tylko część historycznej prawdy. Trzydziestoletnie wychowanie spartiaty miało uczynić z niego nie tylko wybitnego żołnierza, ale również świadomego spraw państwowych obywatela.