Niemożliwe jest jednoznaczne wskazanie, co determinowało życie społeczne, polityczne i gospodarcze greckich poleis. Z dużą pewnością można jednak wskazać, że istotnym czynnikiem wpływającym na ustrój społeczności zamieszkujących Helladę miały działania wybitnych polityków. Zarówno tyranii (m.in. Pizystrat), jak i urzędnicy demokratyczni czy oligarchiczni potrafili dobrze zarządzać miastami – państwami, prowadzić do ich rozkwitu i reformować ustrój na korzyść obywateli.
Niekiedy wybitni politycy posiadali nieformalną władzę wykraczającą poza ich kompetencje i związaną z poparciem, jakim cieszyli się wśród ludu. Perykles niejednokrotnie przekonywał zgromadzenie ludowe do wprowadzenia danych praw czy podjęcia określonych decyzji.
Systemy oparte na władzy obywateli, szczególnie ateńska demokracja, dawały wybitnym, charyzmatycznym politykom duże pole do działania. Miało to zarówno dobre (np. reformy ustrojowe, działalność Demostenesa), jak tragiczne (np. działalność demagogów ateńskich u schyłku wojny peloponeskiej (skutki).
Ustrój polityczny greckich poleis miał zróżnicowany charakter. W społeczeństwach Hellady rozwijały się dyktatura, demokracja czy oligarchia. Organizacja społeczna poleis – podział na klasy, obecność niewolników, występowanie obywateli i nie – obywateli, przypominał organizację społeczną innych społeczeństwa starożytnych. Działania wybitnych, charyzmatycznych i wpływowych polityków kształtowały życie polityczne greckich poleis.