Termin żelazna kurtyna oznacza umowną granicę pomiędzy państwami bloku komunistycznego a państwami zachodnimi. Jest to termin jak najbardziej adekwatny do opisania sytuacji w Europie po wojnie. Po wojnie państwa Europy Wschodniej stały się zależne od ZSRS i zapanował w nich ustrój komunistyczny. W państwach zachodnich panowała demokracja. Podział pomiędzy tymi państwami był aż nadto widoczny, dlatego określenie żelazna kurtyna jest adekwatne do jego opisania.
Termin żelazna kurtyna po raz pierwszy został użyty w przemówieniu Churchilla z w 1946 r. wygłoszonym w Fulton w USA.