Organizacje cechowe wprowadziły liczne ograniczenia w produkcji rzemieślników, co powodowało m.in. niedobór towarów. W wyniku tego ukształtował się system nakładczy, co ostatecznie doprowadziło do powstania manufaktur. Innym kluczowym czynnikiem był rozwój banków, które udzielały kredytów oraz pośredniczyły w transakcjach handlowych. Ponadto o powstaniu gospodarki wczesnokapitalistycznej zdecydowało pojawienie się giełd towarowo-pieniężnych, na których zbierali się kupcy oraz bankierzy chcący wymienić waluty czy złożyć zamówienia. Pierwszą z giełd otworzono w 1531 r. w Antwerpii.
