Michał Głowiński, analizując nowomowę, akcentuje znaczenie arbitralnych decyzji, za pomocą których mówcy manipulują percepcją odbiorców. Praktyka manipulacji była powszechnie stosowana w przemówieniach, zwłaszcza w systemach totalitarnych, gdzie służyły jako narzędzia wpływu na społeczeństwo oraz propagandowe cele polityczne.
Przykładem takiego zabiegu jest użycie przez Edwarda Gierka terminów „sprawiedliwość” i „odpowiedzialność”. Definicje tych słów według słownika języka polskiego ukazują „sprawiedliwość” jako uczciwe i zgodne z prawem postępowanie, zaś „odpowiedzialność” jako moralny lub prawny obowiązek odpowiadania za czyny lub zaangażowanie się w opiekę nad kimś lub czymś. Jednak w kontekście wypowiedzi Gierka te słowa nabrały nowego znaczenia, związane z zaawansowaną próbą manipulacji społeczeństwem. W celu własnych korzyści, pierwszy sekretarz KC PZPR używa słowa „sprawiedliwość” w kontekście domniemanego wyrównania dochodów obywateli, natomiast „odpowiedzialność” jest wykorzystywana do obciążenia obywateli troską o kraj i uczynienia ich współodpowiedzialnymi za losy Polski.
Użycie podanych słów może służyć manipulacji, gdyż pozwala na przekazywanie idei bez konkretnego zobowiązania czy sprecyzowania, co sprawia, że słowa te stają się bardziej narzędziem retorycznym niż rzeczywistym wyznacznikiem działań.