Społeczeństwo zachodnioeuropejskie w okresie wczesnego średniowiecza nie było podzielone na sztywne stany społeczne. Podziały te zaczynały być co prawda widoczne, jednak dopiero w kolejnych wiekach możliwość awansu społecznego z jednej grypy do drugiej stała się de facto niemożliwa.
Rycerstwo wczesnośredniowieczne, podobnie jak i to późnośredniowieczne, stanowiło trzon armii europejskich władców. Oprócz nich w armii służyli również liczni chłopi, których obecność na późnośredniowiecznych polach bitew była znikoma. Wynikało to z utwardzenia się systemu stanowego, w którym to systemie chłopi mieli przede wszystkim żywić populację państwa.
W okresie wczesnego średniowiecza podstawową formą ustroju były monarchie patrymonialne, w których to władca był właścicielem i zarządcą państwa i poddanych. W późniejszych wiekach, wraz z rozwojem monarchii stanowych zwyciężyła jednak koncepcja, według której na państwo składało się terytorium, społeczeństwo i osoba władcy.
Jedyną warstwą społeczną, która przetrwała okres średniowiecza bez większych zmian, był kler. Duchowni dalej odpowiadali za wiele spraw urzędniczych, ale przede wszystkim mieli zadbać o relacje społeczeństwa z Bogiem.
Średniowiecze to okres trwający ponad tysiąc lat. W tym okresie dochodziło do licznych zmian w życiu mieszkańców Europy. Należy o tym pamiętać i nie traktować średniowiecza jako okresu o jednakowym poziomie życia.