Zaborcą, który nie utracił kontrolowanych przez siebie ziem na rzecz Księstwa Warszawskiego, była Rosja. Księstwo Warszawskie powstało w wyniku traktatu w Tylży (1807), a jego obszar został rozszerzony przez traktat w Schönbrunn (1809), który przewidywały odebranie ziem polskich Prusom i Austrii.
Nazwa „Księstwo Warszawskie” nie jest przypadkowa. Wybór Warszawy jako stolicy nowego państwa był symboliczny i nawiązywał do jej historycznej roli jako ważnego ośrodka politycznego i kulturalnego w Rzeczypospolitej. Przyjęcie tytułu książęcego dla władcy wynikało z żądań cara, który nie chciał zaakceptować istnienia polskiego królestwa. Rezygnacja z odpowiedniej tytulatury w nazwie miało zapewnić zawarcie pokoju między Francją i Rosja.