Humanistami nazywano ludzi wysoko wykształconych – głównie tych, którzy studiowali księgi wywodzące się z antyku w oryginale. Znali języki wielkich kultur, czyli łacinę i grekę. Fascynowały ich wszelkie sztuki, które pochodziły z czasów starożytnych: literatura, muzyka, rzeźba, malarstwo itd. Twierdzili, że każdy wytwór antyku (czyli średniowiecza) jest doskonały i należy go naśladować. Uważali też, że człowiek jest istotą doskonałą i należy nieustannie dbać nie tylko o piękno umysłu, ale i o piękno ciała.
Słowo humanista pochodzi od łacińskiego słowa „humanitas”. Oznacza ono człowieczeństwo i szlachetność.