Organizacja państwa rzymskiego za Oktawiana i za Dioklecjana znacznie różniła się od siebie. Zmiany wprowadzone przez Dioklecjana objęły cały system władzy w imperium.
Państwo, które za czasów Augusta dzieliło się na prowincje cesarskie i senackie, zostało podzielone na dwanaście diecezji, które zostały podzielone między cztery prefektury zarządzane przez prefektów pretorianów.
Władza cesarska została wzmocniona, zaś sam cesarz przestał być „pierwszym obywatelem” a stał się „panem i bogiem” w Imperium. W ten sposób „komedia republiki” przekształciła się w faktyczną despotię.
Dioklecjan zreformował również przestarzały aparat urzędniczy. Jak już wcześniej wspomniałem, na czele prefektur stanęli prefekci pretorianie, natomiast nad bezpieczeństwem państwa miało czuwać czterech tetrarchów; dwóch Augustów i dwóch cezarów. Zreorganizowano także system zarządzania państwem, powołując liczne urzędy dworskie (np. urząd kanclerza), jak i prowincjonalne (prowincjami zarządzali zarówno urzędnicy cywilni, jak i wojskowi)
Reformy Dioklecjana spełniły swoje zadanie i wzmocniły Imperium Rzymskie, jednak część wprowadzonych przez cesarza rozwiązań upadła niedługo po jego abdykacji.
Organizacja państwa rzymskiego w okresie dominatu znacznie różniła się tej znanej z czasów Oktawiana Augusta. Reformy wprowadzone przez Dioklecjana miały dostosować administrację rzymską do nowych warunków i wyzwań. Symbolem tych zmian stała się nowa pozycja cesarza w państwie. Przestał on być „pierwszym spośród równych” a zaczął być tytułowany jak pan i bóg (łac. dominus et deus).