W XVI wieku w Europie Zachodniej coraz silniejszą rolę zaczęli odgrywać mieszczanie. To za ich sprawą rozwinęły się handel i gospodarka monetarna oraz nowe formy produkcji.
Wzrost znaczenia mieszczan oraz silny i prężny rozwój handlu skutkował wzrostem gospodarczym. Na znaczeniu zyskał handel z miastami portowymi na Bałtyku. Handel w obrębie Morza Śródziemnego, który dominował w średniowieczu, został przerwany przez ekspansję Turków Osmańskich.