Marcin Luter – żył w latach 1483–1546. Był doktorem teologii. W 1517 roku ogłosił swoje 95 tez i wezwał do dyskusji nad ich treścią. Jego głos nie spotkał się z akceptacją władz kościelnych, które zareagowały wrogością oraz sprzeciwem.
Cesarz Karol V wydał edykt, w którym nakazał aresztować Lutra oraz zabronił udzielać mu schronienia, a jego dzieła kazał niszczyć. Schronienia w Wartburgu udzielił mu Fryderyk Mądry – tam Luter m.in. przetłumaczył Nowy Testament na język niemiecki. W 1530 r. złożył na Sejmie w Augsburgu „Wyznanie augsburskie” będące wykładem nauki reformacji. Ożenił się z byłą zakonnicą – Katarzyną von Bora.
Jan Kalwin – żył w latach 1509–1564, był francuskim protestanckim teologiem, kaznodzieją oraz organizatorem życia religijnego w Szwajcarii.
Swoją teologię oparł na nauce o predestynacji. Po nasileniu się agresji wobec innowierców uciekł z Francji i zatrzymał się w Bazylei. W Genewie mógł spokojnie działać i nauczać, ponieważ miasto wyzwoliło się z wpływów Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (silnie antyprotestanckiego). Kalwin mocno interesował się gminami kalwińskimi w Polsce – pisał do nich liczne listy oraz odezwy.
Marcin Luter oraz Jan Kalwin byli najważniejszymi działaczami ruchu reformatorskiego. Historycy spierają się, czy Luter faktycznie na drzwiach kościoła w Wittenberdze wywiesił 95 tez, czy jest to bardziej informacja symboliczna. Bezsprzecznie jednak jego działania przyczyniły się do rozłamu w Kościele Katolickim.