Tytuł utworu wskazuje na niedojrzałość i wrażliwość, która jest motywem przewijającym się przez całość utworu i na to, jak człowiek radzi sobie z życiem. Jednocześnie określenie te, przez swoje pochodzenie gwarowe dodaje elementu zaskoczenia i wprowadza nas w świat przedstawiony.
W Chłopach mitologizowana jest natura będąca żywicielką i poniekąd władczynią, od której zależał dobrobyt mieszkańców wsi. W Gugułach mitologizacji podlega dzieciństwo i dom rodzinny głównej bohaterki, razem z jego otoczeniem, a także rodziną.
Język dzieciństwa to ten, który pamiętam z domu, ten, którym posługiwali się poszczególni członkowie rodziny i który od nich przyjęliśmy. Nawet jeśli teraz nie posługujemy się tym samym językiem, to samo jego wybrzmienie lub wspomnienie przenosi do świata, który dzisiaj istnieje już tylko w ramach naszej pamięci. Ma to tym samym wpływ na to, jak postrzegamy rzeczywistość i jak posługujemy się językiem współcześnie. Twórczość pisarska jest determinowana przez przeżycia z przeszłości, które miały największy wpływ.
Pamięć, a co za tym stoi, przeżycia kształtujące naszą osobowość, których najwięcej pojawia się w okresie dzieciństwa, są dla nas źródłem tożsamości. Podmiotem pamięci zawsze pozostaje pojedynczy człowiek, osadzony jednak w ramach określonego czasu i przestrzeni. Konsekwencją tego jest wielowymiarowość zapisywania śladów pamięci indywidualnej.