Podobieństwami między powstaniem listopadowym a styczniowym są dążenie do odzyskania niepodległości Polski oraz wybuch walk z zaborcami. Obydwa powstania wybuchły na tle niezadowolenia z niesprawiedliwych rządów i braku praw Polaków.
Różnice między nimi są jednak znaczne. Powstanie listopadowe wybuchło w 1830 roku i trwało do 1831 roku, natomiast powstanie styczniowe miało miejsce w latach 1863-1864. Powstanie listopadowe objęło głównie obszar Królestwa Polskiego oraz Litwy, natomiast powstanie styczniowe było bardziej rozległe i objęło również ziemie zabrane. Władze powstańcze różniły się także między sobą — w powstaniu listopadowym główną rolę odgrywali arystokraci, natomiast w powstaniu styczniowym powstańcami byli głównie chłopi i inteligencja. Charakter walk także różnił się między powstaniem listopadowym, które miało charakter wojny partyzanckiej, a powstaniem styczniowym, które miało charakter powstania narodowego.
Powstanie listopadowe wybuchło na tle niezadowolenia z rządów carskiej Rosji i próby narzucenia Polakom rosyjskiego języka oraz niesprawiedliwego traktowania przez władze carskie. Powstanie styczniowe wybuchło na fali nastrojów narodowych i niezadowolenia z niesprawiedliwych rządów zaborców, ale także na tle chęci ochrony kultury i religii polskiej. Różnica w czasie trwania powstań wynikała z faktu, że w międzyczasie miała miejsce rewolucja 1848 roku, która zmieniła sytuację polityczną w Europie, a także z różnic w przygotowaniach powstańczych i stopniu zaangażowania społeczeństwa. W przypadku powstania styczniowego, poza walką z zaborcami, istotnym celem było również stworzenie niepodległego państwa polskiego.