Przywileje szlacheckie i silna pozycja polityczna i ekonomiczna szlachty doprowadziła do rosnącego wpływu szlachciców na politykę kraju, co początkowano wyrażano na sejmikach, czyli zjazdach lokalnej szlachty, a w późniejszym okresie posłowie szlacheccy utworzyli osobną izbę podczas obrad sejmu – izbę poselską – co pierwszy raz oficjalnie wydarzyło się na sejmie piotrkowskim w 1493 r. wraz z konstytucją nihil novi oraz dalszymi sejmowymi ustawami rola ustrojowa szlachty zwiększała się, czyniąc z izby poselskiej kluczowe ciało decyzyjne.
Sejm składał się z trzech stanów sejmujących – króla, senatu i izby poselskiej. W Rzeczypospolitej ugruntował się taki skład parlamentu, który posiadał silną pozycję w kraju – z czasem osłabła jednak jego pozycja na rzecz np. Sejmików – powodem tego stanu rzeczy była niemożliwość prowadzenia obrad i dojścia do konsensusu, a także instytucja liberum veto.