Wojska Rzeczpospolitej skłoniły armię szwedzką do odwrotu za sprawą tak zwanej wojny szarpanej, którą kierował wybitny dowódca – Stefan Czarniecki. Dodatkową motywacją była nieustraszoność obrońców Gdańska, Lwowa i Zamościa, którzy nie poddali miast przeciwnikowi.
Wojna szarpana to inaczej wojna partyzancka. Polegała ona na atakowaniu znienacka małych szwedzkich oddziałów i wycofywania się, zanim doszło do większego starcia. W ten sposób można było osłabić wojska przeciwnika, nie tracąc jednocześnie zbyt wielu żołnierzy. Mistrzem wojny szarpanej był Stefan Czarniecki, wybitny dowódca, którego nazwisko przywoływane jest w „Mazurku Dąbrowskiego”.