Kozacy liczyli na wojnę z Imperium Osmańskim. Widzieli w tym szansę na wzbogacenie się. Jednak wieść o tym, że szlachta polska sprzeciwiła się planom Władysława IV, sprawiła, że miarka się przebrała. W 1648 roku Kozacy połączyli siły z Tatarami i zorganizowali powstanie, zwane powstaniem Chmielnickiego.
Bohdan Chmielnicki – przywódca powstania. Należał do magnaterii, jednak był wrogo nastawiony do polskiej szlachty, która w przeszłości zadała mu wiele krzywd. Był bardzo wykształcony: znał polski, osmański, rosyjski, ukraiński, łacinę, a także język krymskotatarski. Podobno nazywano go także „Krwawym Chmielem”.