Malarstwo holenderskie tego okresu określa się mianem realizmu, gdyż ukierunkowane było na przedstawianie rzeczywistości w sposób szczegółowy i dokładny. Artyści dążyli do jak najwierniejszego oddania detali, tekstur i światłocienia. Pracowali nad stworzeniem iluzji przestrzeni i głębi, używając perspektywy zbieżnej oraz technik malarskich, takich jak chiaroscuro (kontrast między jasnymi i ciemnymi obszarami) i sfumato (stopniowe przechodzenie tonów kolorów).
Malarze holenderscy skupiali się na tematach codziennego życia, portretach, krajobrazach, martwej naturze, scenach rodzajowych i wnętrzach. Ich obrazy często przedstawiały zwyczajnych ludzi w ich naturalnym otoczeniu, ukazując ich prace, rozrywki i codzienne czynności. Artystom zależało na odzwierciedleniu różnorodności społecznej i realiów ówczesnego życia.
Malarstwo holenderskie tego okresu miało także charakter moralizatorski. Często zawierało symbolikę i alegorie, które miały przekazać pewne nauki moralne lub religijne. Na przykład, obrazy martwej natury często zawierały symbole, które miały przypominać o przemijalności życia i nietrwałości doczesnych dóbr.
Mówi się o realizmie ówczesnego malarstwa holenderskiego ze względu na jego cechy charakterystyczne, takie jak szczegółowość, ukierunkowanie na codzienne życie, moralizatorski przekaz oraz zainteresowanie nauką i technologią. Malarze holenderscy z tego okresu dążyli do realistycznego oddania rzeczywistości i odzwierciedlenia różnorodnych aspektów ówczesnego społeczeństwa i świata.