Artykuły Henrykowskie zostały sporządzone na sejmie w 1573 roku, ich integralną częścią był Akt Konfederacji Warszawskiej. Stanowiły one zbiór ustaleń i gwarancji prawnych dla króla elekcyjnego i szlachty. Ograniczały one władzę monarchy i zapewniały szlachcie szeroki zakres przywilejów, takich jak ulgi podatkowe, prawo oporu przeciwko królowi, a także tolerancja religijna. Artykuły Henrykowskie stanowiły jedną z podstawowych ustaw ustrojowych Rzeczypospolitej, które regulowały kwestie życia politycznego i prawnego.
Pacta conventa, czyli warunki zgody, były indywidualnymi umowami zawieranymi między wybranym królem a szlachtą. Każdy król elekcyjny musiał zatwierdzić i podpisać pacta conventa, określające szczegółowe warunki jego panowania i relacje ze szlachtą. Regulowały one kwestie takie jak ograniczenie władzy monarchy, prawa szlachty, przywileje religijne, zabezpieczenia finansowe dla króla oraz inne ustalenia dotyczące rządzenia i stosunków wewnętrznych.
Zarówno Artykuły Henrykowskie, jak i pacta conventa miały kluczowe znaczenie dla ustroju politycznego Rzeczypospolitej. Ograniczały władzę monarchy i zapewniały szlachcie szerokie przywileje, co było charakterystyczne dla ustroju republiki mieszanej. Te dokumenty regulowały stosunki między królem a stanem szlacheckim oraz tworzyły ramy dla funkcjonowania państwa. Dokumenty te wpływały na równowagę władzy, swobody szlachty i zachowanie specyficznej struktury politycznej Rzeczypospolitej.
W praktyce pacta conventa często były negocjowane w trakcie procesu wyboru króla elekcyjnego. Szlachta wykorzystywała swoją pozycję, aby uzyskać jak najkorzystniejsze ustalenia od kandydatów na tron. Umowy te mogły zawierać różne postanowienia, takie jak przywileje, finansowe zobowiązania króla, nominacje na wysokie urzędy czy zapewnienie wolności wyznania. Były to indywidualne negocjacje, co oznaczało, że pacta conventa różniły się między sobą w zależności od konkretnego króla i okoliczności ich zawarcia. Ta praktyka pokazuje, jak duży wpływ szlachta miała na kształtowanie ustroju i ustalanie warunków panowania królów w Rzeczypospolitej.