Unia Lubelska, będąc unią realną, dążyła do zacieśnienia związków pomiędzy krajami składowymi Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Akt ten utworzył wspólne instytucje rządowe dla obu państw, które miały reprezentować ich interesy oraz zapewniać udział w sprawowaniu władzy. Na mocy jej postanowień powstał wspólny sejm dla Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dzięki temu stany sejmujące z obu krajów miała możliwość uczestniczenia w podejmowaniu decyzji dotyczących państwa, gospodarki, skarbu, armii oraz wpływania na jego politykę zagraniczną.
Unia Lubelska zakładała wzajemną obronę obu państw w przypadku ataku zewnętrznego. Szlachta otrzymała gwarancję równości praw. Oznaczało to, że litewscy herbowi zostali zrównani z polską szlachtą, która wcześniej cieszyła się znacznie większymi przywilejami. W wyniku tej zmiany wzrosło znaczenie i wpływ obu grup na władzę w Rzeczypospolitej, co umacniało ich pozycję społeczną i polityczną. Unia zapewniała także wolność religijną dla obu narodów, dzięki czemu wyznawanie innych religii chrześcijańskich nie wiązało się z sankcjami i dyskryminacją. Trudno przecenić znaczenie tego zapisu, w czasach, gdy w innych częściach Europy panowały wyniszczające konflikty religijne.
Unia Lubelska, poprzez te gwarancje i przywileje, miała na celu umocnienie pozycji szlachty polskiej i litewskiej, zapewnienie równości wobec prawa oraz wzmocnienie obronności obu państw.