Gospodarz nawiązując rozmowę z Poetą, zdaje się go rozumieć – rozmawiają o duszy, jednak Gospodarz rozszerza rozumienie wzrastania i upadania duszy szerzej niż tylko jednostkowo, ogarnia on cały naród. Gospodarz jest też pod wrażeniem godności, tężyzny chłopów, ich wiary, kończy swoją wypowiedź słowami „chłop potęgą jest i basta”. Gospodarz włączą chłopów do wspólnoty narodowej, widzi ciągłość między dzisiejszym narodem i Piastami. (A bo i chłop ma coś z Piasta
Gospodarz to postać łącząca między inteligencją, a mieszkańcami wsi, wywodzi się z miasta, a po poślubieniu chłopki zamieszkał na wsi. Jest patriotą, tęskni za wielką Polską. Charakteryzuje go sympatia do chłopów, wpisał się w okoliczną społeczność, jest szanowany przez innych jej członków. W późniejszej części Gospodarz dostaje zadanie od Wernyhory, powierzone zostają mu losy narodu, ale nie wywiązuje się ze swojego zobowiązania. Badacze twierdzą, że rozmowa Wernyhory z Gospodarzem była zalążkiem całego dramatu.