Mur berliński stał się symbolem podzielonej Europy, gdyż rozbijał miasto na dwie części: demokratyczną i radziecką, w dodatku został wzniesiony przez komunistów nie w obronie, ale przeciwko własnym obywatelom, symbolizując przemocową naturę tego ustroju.
Mur berliński był fizyczną manifestacją żelaznej kurtyny, która dzieliła Europę na dwa bloki. Fakt, że stacjonujący na murze strażnicy mieli rozkaz strzelania do osób próbujących wydostać się ze wschodu, świadczy o prawdziwym charakterze tej zapory: nie miała ona chronić, ale więzić obywateli we własnym kraju.