Podczas potopu szwedzkiego, który miał miejsce w latach 1655-1660, wojska szwedzkie opanowały większość północnej części kraju, w tym Pomorza Zachodniego z miastami takimi jak Gdańsk, Szczecin, Kołobrzeg i Słupsk. Również obszar Prus Książęcych i Inflant znalazł się pod ich kontrolą. Wojska szwedzkie wkroczyły na Mazowsze, zajmując Warszawę i Płock. Część Wielkopolski, w tym Poznań, Gniezno i Kalisz, także znalazła się pod okupacją agresora. Najbardziej wysuniętymi na południe ziemiami pod kontrolą Szwecji była Małopolska, w której zajęto m.in. Kraków, Tarnów, Sandomierz i Lublin. Opanowanie tych ważnych ośrodków politycznych i kulturalnych było istotnym osiągnięciem, doprowadzającym niemal do całkowitej porażki Rzeczypospolitej.
źródło: Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Stentor, Rzeczpospolita w XVI-XVII w., licencja CC, zmienione.
Okupowane obszary były wykorzystywane do uzyskania korzyści gospodarczych i politycznych przez Szwedów, co wpłynęło na dalszy bieg wojny i negocjacji pokojowych. Konflikt ten odcisnął piętno na całej Rzeczypospolitej, wywołując szereg kryzysów rolniczych, gospodarczych, demograficznych i finansowych.