| Przyczyny: | Skutki: |
| Rzeczpospolita i Moskwa rywalizowały o kontrolę nad terenami na wschodnich rubieżach Polski, włączając w to Ukrainę i Białoruś. Konflikt terytorialny był jednym z głównych czynników stojących za licznymi wojnami między tymi państwami. Dążyły one do poszerzenia swojej sfery wpływów politycznych i gospodarczych w tym regionie. Kontrola nad strategicznymi obszarami, takimi jak Dniepr, Bałtyk i Morze Czarne, miała duże znaczenie dla obu stron z uwagi na handel lądowy, rzeczny i morski, oraz żyzne gleby dające obfite plony.Rzeczpospolita była państwem katolickim, podczas gdy Moskwa — prawosławnym. Różnice religijne prowadziły do antagonizmów i konfliktów między oboma państwami. Ponadto Rzeczypospolita miała w swych granicach liczne mniejszości religijne i społeczności prawosławne, co wykorzystywała Rosja, jako pretekst do interwencji w celu ochrony braci w wierze.Wielokrotnie dochodziło do rywalizacji dynastycznej między Rzecząpospolitą a Moskwą. Polscy magnaci, popierając różnych pretendentów do tronu moskiewskiego, próbowali wpływać na władzę w Rosji. | Wojny te przyniosły znaczne zniszczenia i straty materialne dla obu państw i ich mieszkańców. Walki toczyły się na terenie Ukrainy i Białorusi, prowadząc do rabunków, spustoszeń, klęsk głodu i wyniszczeń.Osłabienie Rzeczypospolitej pod względem militarnym, politycznym i gospodarczym. Wyczerpaniu uległy zasoby finansowe i ludzkie, spadł prestiż i znaczenie państwa na arenie międzynarodowej.W wyniku traktatów, takich jak rozejm w Andruszowie w 1667 roku i potwierdzający go pokój w Moskwie w 1686 roku, Rzeczpospolita utraciła kontrolę m.in. nad Ukrainą Lewobrzeżną, Smoleńszczyzną i częścią Inflant. Dzięki temu Moskwa z zyskała na znaczeniu i rozszerzyła swoje wpływy w kierunku Europy Środkowej.Wzrost pozycji Rosji jako mocarstwa, które zyskało niezależność polityczną i kontrolę nad strategicznymi obszarami, co miało długoterminowe konsekwencje dla równowagi sił na kontynencie. |
Wojny między Rzecząpospolitą a państwem moskiewskim w XVII wieku przyniosły zniszczenia, utratę terytoriów i osłabiły Rzeczpospolitą. Skutkiem konfliktów było wzrost wpływu Rosji oraz utrwalenie jej pozycji jako mocarstwa w regionie.