Rozwój szkolnictwa w Królestwie Polskim w tym czasie można podzielić na dwa okresy:
1) 1815-1820 przewodnictwo Stanisława Kostki Potockiego:
- zakładanie szkół elementarnych (bez obowiązku szkolnego), średnich i zawodowych,
- powstawanie szkółek niedzielnych,
- założenie Uniwersytetu Warszawskiego w 1816 r. z bardzo popularnym wydziałem prawa,
- utworzenie Konserwatorium Muzycznego w 1821 r.,
- powstawanie szkół technicznych w celu pozyskania wykształconej kierunkowo kadry (szkoła górnicza, leśna, inżynierii cywilnej dróg i mostów) – od 1830 r. Uniwersytet Politechniczny.
2) 1820-1830 kierownikiem resortu został Stanisław Grabowski:
- ścisły nadzór nad młodzieżą w celu eliminacji zagrożeń rewolucyjnych
- zmiany w programach nauczania – nacisk na nauczanie w duchu religijno-moralnym
- likwidacje szkół.
Towarzystwo Przyjaciół Nauk – należeli do niego Stanisław Staszic, Adam Mickiewicz, Aleksander Fredro, Joachim Lelewel i inni. Za cel założyli sobie ratowanie spuścizny narodowej, zwłaszcza historii i literatury.
Towarzystwo Przyjaciół Nauk zostało rozwiązane przez władze carskie w 1832 r. jako jedna z represji po powstaniu listopadowym. Tradycje tej organizacji przejęło działające do dziś Towarzystwo Naukowe Warszawskie.