Klasycy cenili sobie takie wartości jak racjonalność, umiar i harmonia, w swoich dziełach promowali uniwersalizm i inspirowali się Antykiem. Romantycy stawiali na pierwszym miejscu siłę uczucia – głównie miłości, odrzucając racjonalizm myślicieli oświeceniowych, wyśmiewając „szkiełko i oko”. Buntowali się wobec ówczesnemu porządkowi, hołdowali wolności jednostki, dawali się ponieść „porywom serca”, w związku z tym ich hasła pokrywały się z ideami XIX-wiecznego ruchu rewolucyjnego.
Za początek romantyzmu polskiego uważa się publikację „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza, czyli 1822 r., a za koniec – upadek powstania styczniowego, który wprowadził na ziemie polskie idee pozytywizmu.