Królestwo Polskie zwane też Kongresowym było połączone z Rosją unią personalną. Pierwszym królem został Aleksander I, który też oktrojował, czyli nadał Kongresówce konstytucję. Polacy w KP posiadali:
- własny sejm
- niezawisłe sądownictwo
- własne organy władzy oraz armię
- odrębną od rosyjskiej administrację
- wolność osobistą
- nienaruszalność własności
- wolność słowa i druku
- równość wobec prawa dla wyznawców religii chrześcijańskich
- język polski jako urzędowy
Władza wykonawcza należała do króla, w imieniu monarchy sprawował ją namiestnik carski oraz Rada Administracyjna. Składała się ona z 5 ministrów, będących naczelnikami wydziałów rządowych.
Władzę ustawodawczą miał sejm, składający się z króla, senatu i izby poselskiej – decydował on o prawie cywilnym i karnym, o systemie monetarnym, o podatkach i budżecie oraz o zaciągu do wojska.
Ponadto w Królestwie działała Rada Stanu, która kontrolowała administrację, sporządzała też raporty dla króla.
Pierwszym naczelnikiem Królestwa Kongresowego był generał Józef Zajączek, weteran Wielkiej Armii Napoleona. Po klęsce Francji otrzymał mianowanie z rąk cara Aleksandra I i zaczął stosować politykę uległości wobec władz rosyjskich. Za swoje zasługi otrzymał nawet tytuł książęcy od cara.