Ossolineum było instytucją niezależną od władz zaborczych, w związku z tym mogło działać bez obaw o cenzurę czy zakazy. Jej cel stanowiło zbieranie, opracowywanie i udostępnianie dóbr kultury polskiej. Głównie kolekcjonowano rękopisy, mapy, zbiory sztuki czy numizmatyki – dzięki temu, pomimo lat zaborów, rodzima kultura miała szansę przetrwać i służyć jako podstawa patriotyzmu przekazywanego z pokolenia na pokolenie.