Eksperyment przeprowadzony przez Edwarda Jennera w celu opracowania szczepionki przeciwko ospie prawdziwej jest uważany za przełomowe odkrycie w historii medycyny.
Gdy Jenner prowadził swoje badania na przełomie XVIII i XIX wieku, standardy etyczne i zasady regulujące badania kliniczne były znacznie mniej rozwinięte niż obecnie. Pojęcie zgody informowanej i procedury etycznej oceny były wtedy niewykształcone lub niewystarczająco rozwinięte. Wobec tego nie jest możliwe jednoznaczne zastosowanie dzisiejszych standardów etycznych do oceny tego eksperymentu.
Warto jednak zauważyć, że Jenner prowadził swoje badania na podstawie obserwacji, że osoby, które wcześniej przechorowały niegroźną ospę krowią, były odporniejsze na śmiertelną ospę prawdziwą. Jego eksperymenty opierały się na przekonaniu, że zastosowanie materiału pobranego od osoby zarażonej krowiarką może chronić przed jej groźniejszą kuzynką. Jenner przeprowadzał swoje eksperymenty na kilku ochotnikach, w tym na sobie i członkach swojej rodziny.
Chociaż Jennerowi można zarzucić pewne niedoskonałości w kontekście współczesnych standardów etycznych, jego badania przyniosły ogromne korzyści dla zdrowia publicznego. Szczepionka, którą opracował, przyczyniła się do znacznego zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności związanej z ospą prawdziwą.
Ważne jest, aby oceniać czyny historyczne w kontekście ich czasów i świadomości naukowej w danym okresie. Choć eksperyment Jennera może wydawać się kontrowersyjny z dzisiejszej perspektywy, jego wkład w medycynę i ochronę zdrowia jest niezaprzeczalny.
Słowo „vaccinia” wywodzi się od nazwy łacińskiej dla krowy, „vacca”. Jenner zauważył, że osoby, które były narażone na krowią ospę, stawały się odpornymi na ospę prawdziwą. W oparciu o to odkrycie, Jenner przeprowadził swoje eksperymenty i wprowadził pojęcie „vaccination” jako metodę ochrony przed ospą prawdziwą. Dzisiaj termin „szczepionka” jest powszechnie używany na całym świecie i odnosi się do preparatu, który stymuluje układ odpornościowy organizmu do walki z określoną chorobą. To słowo, które pierwotnie wiązało się z eksperymentami Jennera, stało się kluczowym pojęciem w dziedzinie medycyny i zdrowia publicznego.