Zgodnie z cytowanym fragmentem traktatu Johna Locke'a, umowa społeczna polega na dobrowolnym związku między ludźmi, którzy tworzą społeczność polityczną lub państwo. Ludzie wchodzą w ten związek w celu ochrony swojej własności i wolności. Przez umowę społeczną naród poddaje się władzy instytucji, które sam stworzył, aby utrzymać i chronić swoje prawa oraz bezpieczeństwo. Jednak jeśli władza narusza te praw lub gdy usiłuje wprowadzić lud w stan niewoli pod rządami dyktatury, naród wchodzi z nią w stan wojny. W takiej sytuacji, lud jest zwolniony i wyjęty spod wszelkiej uległości wobec władzy.
W przypadku nadużyć władzy prawodawczej, lud ma prawo do odzyskania swojej pierwotnej wolności i może ustanowić nową władzę zwierzchnią, która będzie służyć do zabezpieczenia ich bytu i ochrony praw, włączając w to ochronę własności.
Filozofowie oświecenia w swoich dziełach rozwijali teorię umowy społecznej, analizując różne aspekty relacji między rządem a społeczeństwem. Ich prace wpłynęły na rozwój idei konstytucji, praw obywatelskich i podziału władzy, które stanowią fundamenty współczesnych demokratycznych państw.