Monteskiusz, francuski filozof oświeceniowy, opisał ideę podziału władzy w swoim dziele „O duch praw” (De l'Esprit des Lois). Według niego, władza powinna być podzielona między trzy niezależne i wzajemnie kontrolujące się instytucje: ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
Myśliciel zapewniał, że trójpodział władzy zapobiega skumulowaniu władzy w rękach jednej osoby lub organu, która posiadłaby w ten sposób całkowitą dominację, wprowadzając tyranię. Wszystkie organy władzy są wzajemnie zależne, kontrolują się nawzajem. Jest to ważne podstawa wartości tworzących społeczeństwo demokratyczne, ponieważ zapobiega nadużyciom władzy ograniczając ryzyko wprowadzenia dyktatury.
Monteskiusz uważał, że trójpodział chroni wolność, ponieważ zapewnia system kontroli i równowagi władzy. Poszczególne organy mają różne role i funkcje, co ogranicza możliwość naruszenia praw obywatelskich. W tym założeniu największą rolę odgrywa instytucja sądownictwa, która odpowiada za ochronę praw jednostki przed nadużyciami ze strony władzy wykonawczej. Niezawisły system sądowniczy jest odpowiedzialny za rozstrzyganie sporów oraz egzekwowanie prawa bez stronniczości. Dzięki temu każdy obywatel może liczyć na sprawiedliwość i równość wobec prawa.
Podział władzy jest także istotny w demokratycznym systemie ze względu na potrzebę ochrony mniejszości przed dominacją większości. Równowaga i wzajemna kontrola między gałęziami władzy sprawiają, że żadna grupa nie może arbitralnie narzucać swojej woli innym, co zapobiega potencjalnym nadużyciom.
Te zalety trójpodziału władzy, które wspierają równowagę, kontrolę, sprawiedliwość i ochronę praw obywateli, stały się fundamentem systemów demokratycznych na całym świecie.