Sztuka renesansowa, zwłaszcza we Włoszech, nawiązywała do antycznej estetyki, proporcji i harmonii. Odrodzeniowi pisarze, tacy jak Dante Alighieri, często sięgali do mitologii, filozofii i dzieł literackich starożytnych autorów, aby wzbogacić swoją własną twórczość. Przykładem jest poemat „Boska komedia” Dantego.
W architekturze renesansowej również można dostrzec silne nawiązania do kultury antycznej, czego koronnym dowodem jest Bazylika św. Piotra w Rzymie. Jej proporcje, kolumnady, pilastry, portyki, naczółki, tympanon i kopuła wzorowane są na antycznych budowlach, takich jak Panteon.
Nawiązania do kultury antycznej były obecne również w systemie wartości i idei epoki renesansu. Humanizm, filozofia i ruch intelektualny, który dominował w tym okresie, opierał się na szacunku dla człowieka, rozwoju umysłowego i otwartości na różnorodność. Odwoływał się do ideałów starożytnych filozofów, takich jak Sokrates, Platon, Arystoteles czy Epikur, co wpływało na rozwój nauki, literatury i społeczeństwa, a także nowych prądów myślowych i politycznych.
W czasach renesansu pojawiło się wiele artystycznych i intelektualnych ruchów, które nawiązywały do antyku. Jednym z nich był tzw. neoplatonizm, który zakładał, że piękno i harmonia w sztuce są odbiciem piękna i harmonii w świecie idei. Według neoplatoników, idea piękna jest wieczna i niezmienna, a artysta może ją jedynie odkryć i ujawnić w swoich dziełach.