Główne typy kolonii europejskich to:
Handlowe, zakładane przez kraje, które chciały kontrolować handel i żeglugę w konkretnych regionach świata. Przede wszystkim pośredniczyły w wymianie towarów między metropoliami a tubylcami.
Plantacyjne, które były zakładane przez kraje, które chciały uprawiać na skalę przemysłową rośliny, takie jak trzcina cukrowa, bawełna i tytoń. Zakładały je głównie Wielka Brytania, Francja i Hiszpania.
Placówki nastawione na pozyskiwanie kruszcu, które najczęściej zakładano w Ameryce południowe, w czym przodowali Hiszpanie i Portugalczycy.
Posiadanie kolonii przynosiło wiele korzyści dla państw europejskich. Mogły tam znaleźć nowe rynki zbytu dla swoich produktów, co zwiększało ich wpływy handlowe i zyski. Dodatkowo zapewniały one dostęp do nowych surowców i zasobów strategicznych, takich jak drewno, kruszce, metale szlachetne i bawełna. Państwa europejskie mogły kontrolować również kluczowe trasy morskie, co dawało im przewagę militarną i handlową. Kolonie przynosiły korzyści również dzięki wytwarzaniu produktów, które nie były dostępne w Europie, jak na przykład cukier, kawa czy herbata.
W czasach kolonialnych wielu Europejczyków uważało, że klimat w tropikach był szkodliwy dla białych ludzi i powodował choroby, takie jak gorączka i dyzenteria. W związku z tym Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska wymyśliła w XVIII wieku specjalną mieszankę ziołową, znaną jako „tonik ginowy”, by pomóc w walce z chorobami tropikalnymi. Ten napój zawierał chininę, substancję skuteczną w leczeniu malarii. Gin został dodany, by zamaskować jej smak i zapach, co doprowadziło do powstania popularnego napoju – ginu z tonikiem.