Uniwersał połaniecki postanawiał, że chłopi otrzymają wolność osobistą, czyli będą mogli przenosić się kiedy i gdzie tylko będą chcieli. Obniżał także pańszczyznę – odtąd ci, którzy musieli pracować dla swojego pana przez pięć dni, pracowali przez trzy.
Uniwersał połaniecki był dokumentem stworzonym w 1794 roku przez Tadeusza Kościuszkę. Służył mu on do przekonania chłopów, by przyłączyli się do powstania. Uniwersał głosił równość wszystkich ludzi, odrzucał niewolnictwo i podział narodów na lepszych i gorszych oraz gwarantował swobodę religijną. Ponadto Kościuszko obiecywał uwolnienie chłopów z pańszczyzny, likwidację wszelkich podatków i opłat nieuzasadnionych oraz powołanie wojsk narodowych, składających się z ochotników. W ten sposób Kościuszko starał się przeciwstawić się niesprawiedliwym warunkom panującym w Polsce i wykorzystać potencjał narodowy w walce o wolność i niepodległość kraju.