| Argumenty na korzyść Jana Kazimierza | Argumenty na niekorzyść Jana Kazimierza |
| · Był królem w bardzo trudnym okresie, kiedy Rzeczpospolita była atakowana z wielu stron. · Pomimo wielu przeciwności, Jan Kazimierz nie zrezygnował i starał się bronić kraju. · Podjął próbę reformy kraju, chociaż nie była ona skuteczna. · Jego decyzja o abdykacji mogła być wynikiem zrozumienia, że nie jest w stanie skutecznie rządzić krajem. | · Nie był przygotowany do objęcia tronu, co wpłynęło na jego rządy. · Jego rządy były pełne konfliktów, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. · Nie potrafił zapanować nad szlachtą, co doprowadziło do osłabienia władzy królewskiej. · Decyzja o abdykacji była uważana za ucieczkę od odpowiedzialności. |
W mojej opinii Jan Kazimierz nie zasługuje na określenie go Początkiem Nieszczęść Królestwa (Initium Calamitatis Regni). Rzeczywiście, był on kiepskim władcą, jednak jego nieudolne rządy były efektem, a nie początkiem nieszczęść dotykających Rzeczpospolitą. Jego panowanie przypadło na wyjątkowo trudny okres w historii państwa polsko-litewskiego, który był naznaczony licznymi konfliktami z potęgami europejskimi, a także wojnami domowymi. Jan Kazimierz nie został w żaden sposób przygotowany do objęcia władzy, której nie chciał, gdyż bliżej mu było do kariery duchowej i naukowej. Był to władca, który w okresie pokoju mógłby rozwinąć Rzeczpospolitą dzięki licznym reformom – pod warunkiem że szlachta by ich nie blokowała.
