Sytuacja Polski pogorszyła się ze względu na powrót do gospodarki centralnie sterowanej, która wiązała się z marnotrawieniem efektów, niską jakością pracy, nieprzystosowaniem do potrzeb rynku itp. Za kolejną przyczynę można uznać inwestycje w rozwój przemysłu ciężkiego.
Powrót centralnego planowania oznacza zwiększenie kontroli władz nad gospodarką, ale pogorszenie jakości życia społeczeństwa: taki model gospodarki nie odpowiada wystarczająco szybko na zapotrzebowanie rynkowe, co powoduje braki na sklepowych półkach. Co więcej, zamiast inwestować w przemysł lekki, zaspokajający potrzeby społeczne, komuniści polscy musieli inwestować w rozwój przemysłu ciężkiego, aby wywiązać się z umów z ZSRR.