Zbadaj czy „Nie–Boska komedia” spełnia wymogi dramatu romantycznego.
| Cechy dramatu romantycznego | Nie–Boska Komedia |
| synkretyzm (niejednorodność) – łączenie stylów i kategorii estetycznych (np. komizmu i tragizmu), wątków realistycznych z fantastycznymi, różnych form wypowiedzi (np. wplatanie chóru, bajek, powiastek, partii lirycznych). | elementy epickie (opis wędrówki Henryka po górach czy zwiedzanie obozu rewolucjonistów), liryczne (Orcio, który wypowiada się za pomocą poezji) oraz dramatu (wyraźny podział na sceny, dialogi pomiędzy postaciami oraz monologi). |
| zerwanie z zasadą trzech jedności (czasu, miejsca, akcji) wiele epizodów w utworze toczących się w różnym czasie i różnych miejscach | Akcja rozgrywa się w ciągu kilkunastu lat (chrzciny Orcia – ginie mając kilkanaście lat) Akcja rozgrywa się również w różnych miejscach (kościół, dom, szpital, ogród, góry, okopy św. Trójcy) |
| fragmentaryczność akcji niezależność poszczególnych epizodów, brak nacisku na związki przyczynowo–skutkowe | Kolejne sceny nie wynikają z siebie logicznie, akcja jest fragmentaryczna (ale jest zachowany porządek chronologiczny) |
| otwartość kompozycji – wrażenie niedokończonych utworów | Kompozycja otwarta ponieważ : ginie Henryk, ginie także Pankracy, ale znamy losów reszty pojawiający na końcu Chrystus musi „rozprawić” także z innymi ludźmi… |
| obecność elementów fantastycznych i nadprzyrodzonych – wprowadzenie wymiaru metafizycznego, elementów fantastycznych, irracjonalnych | Dziewica, Szatan, Orcio słysz głosy, rozmawia z duchem matki |
| bohater romantyczny – główny bohater dramatu romantycznego: indywidualista, wewnętrznie rozdarty buntownik; postać ta często przechodzi istotną przemianę w toku akcji (bohater dynamiczny) | Hrabia – silna osobowość, wybitna, samotnik (nawet jako mąż czuł, że nie ma na ziemi nikogo, z kim mógłby nawiązać głęboką więź), buntownik, wewnętrznie rozdarty (pomiędzy rodzinę i poezję), oddaje swoje życie za innych. |
| zerwanie z zasadą decorum (stosowności) | Sceny orgii w lesie, dosadny język ewolucjonistów |
| symbolizm – posługiwanie się symbolem pogłębiającym przesłanie utworu | Dziewica , ukrzyżowany Chrystus |
Dramat romantyczny cechuje się synkretyzmem, zerwaniem z zasadą trzech jedności i zasadą decorum, fragmentarycznością akcji, otwartą kompozycją elementami fantastycznymi oraz symbolizmem. Główny bohater to indywidualista, buntownik, przywódca narodu.