Porównaj monolog Kordiana na szczycie Mont Blanc z „Improwizacją” Konrada z Części III Dziadów. Przedstaw zawarte w obu tych fragmentach koncepcje poety i jego twórczości.
Podobieństwa: wielki patriotyzm, miłość do ojczyzny i chęć poświęcenia się w walce o jej wolność ; Obaj są poetami, jednostkami wybitnymi, samotnymi, niezrozumianymi przez otoczenie. Jednak ich postawa wobec niewoli ojczyzny wyrażona w monologach znacznie się różni.
Różnice:
| „Dziady cz. III“ Adama Mickiewicza – postać Konrada („Wielka improwizacja“) | „Kordian" Juliusza Słowackiego |
| Konrad chce być przywódcą, pragnie rządzić narodem, chce go sobie podporządkować –dlatego żąda od Boga władzy, jaką On posiada („Ja chcę mieć władzę, jaką Ty posiadasz,/ Ja chcę duszami władać, jak Ty nimi władasz."),pragnie szczęścia narodu („I większe niźli Ty zrobiłbym dziwo,/ Zanuciłbym pieśń szczęśliwą!“), kieruje się miłością do ludzkości i narodu, dlatego w imię tej miłości żąda boskiej władzy nad ludźmi ( „daj mi rząd dusz“). | chce być samotnym bojownikiem, dokonać bohaterskiego czynu na wzór szwajcarskiego bohatera narodowego Winkielriedanie uzurpuje sobie prawa do kierowania ludźmi |
| Bluźni Bogu zarzucając mu, że jest on jedynie mądrością nie miłością („Ty jesteś tylko mądrością“), zaprzecza miłości bożej buntuje się przeciw Bogu mając świadomość własnej potęgi ; Uważa siebie za twórcę, kreatora („Ja mistrz!").Zrównuje się z Nim ( „Ja czuję nieśmiertelność , nieśmiertelność tworzę ,/ Cóż Ty większego mogłeś zrobić – Boże?"); | nie buntuje się przeciwko Bogu |
| Utożsamia siebie z całym narodem („Ja i ojczyzna to jedno“), dla którego gotów jest cierpieć („Nazywam się Milijon – bo za milijony/ Kocham i cierpię katusze.“) | skupia się na sobie i swoich odczuciach ;zależy mu na poznaniu reguł, które rządzą światem (pieniądz, miłość, –„Uczucia po światowych opadły drogach.../ Gorzkie pocałowania kobiety – kupiłem.../ Wiara dziecinna padła na papieskich progach..."Jest niepewny i chwiejny –zmaga się sam ze sobą, radość i zapał do walki przeplata się z chwilami zwątpienia i braku celu – myśli samobójcze („Może lepiej rzucić się w lodowe szczeliny?...").Staje się człowiekiem czynu, zna swój cel w życiu – walka za ojczyznę („Skąpałem się ... i ożyłem, I czuję życie!“) Chce podjąć walkę samotnie zostaje na chmurze przeniesiony ze szczytu do Polski, gdzie podejmuje się zabicia cara. |
Kordian i Konrad cierpią z powodu niewoli ojczyzny, pragną walczyć o jej wolność jednak obaj ponoszą klęskę, ponieważ Konrad kieruje się pychą, buntuje się przeciw Bogu, z którym człowiek nie może wygrać, a Kordian przegrywa w starciu ze swoją wyobraźnią i wrażliwością. To dwaj bojownicy, reprezentujący dwie różne drogi choć cel jest ten sam – ratowanie ojczyzny, których łączy determinacja w działaniu, zdolność do poświęcenia a przede wszystkim wielki patriotyzm.