Przed wybuchem wojny trzydziestoletniej, układ sił w Europie był skomplikowany i niestabilny. Święte Cesarstwo Rzymskie, podzielone na wiele autonomicznych terytoriów, było areną konfliktów religijnych i politycznych. Habsburgowie próbowali umocnić swoją pozycję, co prowadziło do konfliktów z protestanckimi książętami. W tym samym czasie Hiszpania była jednym z najpotężniejszych państw w Europie, dzięki swoim bogatym koloniom w Ameryce.
Wojna trzydziestoletnia, która wybuchła w 1618 roku, była jednym z najbardziej wyniszczających konfliktów w historii Europy. Zakończyła się w 1648 roku pokojem westfalskim, który przyniósł znaczące zmiany w układzie sił na kontynencie. Położył on kres dominacji Habsburgów w Europie – Święte Cesarstwo Rzymskie straciło na znaczeniu, a jego wewnętrzna autonomia została jeszcze bardziej umocniona. Hiszpania, po utracie wielu terytoriów, zasobów i kontroli nad Niderlandami, również zaczęła tracić na znaczeniu.
Z drugiej strony Francja, która była jednym z głównych graczy w wojnie trzydziestoletniej, znacznie zyskała na znaczeniu. Pokój westfalski przyniósł jej liczne terytorialne zyski, a także umocnił jej pozycję jako jednej z głównych potęg w Europie. Podobnie Szwecja, która również odegrała kluczową rolę w konflikcie, zyskała, stając się jednym z głównych graczy w regionie Morza Bałtyckiego.
Pokój westfalski przyniósł również zmiany w statusie niektórych mniejszych państw. Holandia, która walczyła o niepodległość od Hiszpanii, została oficjalnie uznana jako niezależne państwo. Szwajcaria, która była de facto niezależna od Cesarstwa, otrzymała oficjalne potwierdzenie swojej autonomii.
