Anglia | · Wschodnie wybrzeże Ameryki Północnej· Posiadłości na wyspach karaibskich· Św. Helena· Kalkuta i Madras w Indiach |
Francja | · Północna część wschodniej Ameryki Północnej (dzisiejsza Kanada)· Fort Dauphin· Reunion |
Hiszpania | · Floryda· Ameryka Środkowa· Meksyk· Zachodnia i północna część Ameryki Południowej· Kuba i wyspy karaibskie· Filipiny· Wyspy Kanaryjskie |
Holandia | · Nowy Amsterdam· Mauritius· Cejlon· Sumatra· Jawa· Borneo· Celebes· Timor· Kapsztad |
Portugalia | · Brazylia· Azory· Madera· Wybrzeże Mali· Gwinea· Angola· Południowa Afryka· Mozambik· Sokotra· Goa i zachodnia część Indii.· Malakka i inne wyspy Indonezji. |
Przyczyn tych różnic można upatrywać w polityce wewnętrznej i międzynarodowej tych państw, na przykład: Hiszpania i Portugalia były w stanie zająć duże obszary Ameryki i Azji dzięki Traktatowi z Tordesillas i Układowi z Saragossy, które podzieliły cały świat między te dwa kraje. Dzięki temu mogły zdobyć przewagę i bogactwo w pierwszej fazie wyścigu kolonialnego, które następnie pozwoliło zintensyfikować osadnictwo i rozwój kolonii.
Bardzo istotny był także rozwój technologii, zwłaszcza w dziedzinie nawigacji i kartografii, który umożliwił europejskim mocarstwom odkrywanie i kolonizowanie nowych terytoriów. Nie można zapomnieć o położeniu geograficznym i dostępie do morza, mających duży wpływ na zdolność do prowadzenia ekspansji kolonialnej. Na przykład Hiszpania i Portugalia mając bezpośredni dostęp do Atlantyku, były w stanie szybko dotrzeć do Ameryki Południowej.
W koloniach istniała praktyka „handlu trójkątnego”, który polegał na wymianie towarów między Europą, Afryką i Ameryką. Na przykład brytyjscy kupcy kupowali afrykańskich niewolników za europejskie towary, następnie niewolników sprzedawali na plantacjach w Ameryce, by w końcu eksportować surowce, takie jak cukier do Europy.