Wojna trzydziestoletnia (1618-1648) początkowo miała charakter konfliktu wewnętrznego w Cesarstwie Rzymskim, z protestantami i katolikami walczącymi o dominację. Jednak z czasem rozszerzył się on, przyciągając wiele europejskich mocarstw i prowadząc do zmiany układu sojuszy.
W pierwszej fazie wojny, w okresieczeskim (1618-1623), protestanccy książęta niemieccy sprzymierzyli się z królem Czech, Fryderykiem V, przeciwko katolickiemu cesarzowi Ferdynandowi II. W tym czasie Dania i Szwecja pozostały neutralne.
W drugiej fazie, w okresie duńskim(1625-1629), król duński Chrystian IV interweniował w imieniu protestantów, ale został pokonany przez siły katolickie pod wodzą Albrechta von Wallensteina. W tym czasie Francja, choć była krajem katolickim, zaczęła finansowo wspierać protestantów, aby osłabić Habsburgów.
Trzecia faza, okresszwedzki (1630-1635), przyniosła interwencję Gustawa II Adolfa. Szwedzi, wspierani przez Francję, odnieśli początkowo sukcesy, ale po śmierci Gustawa Adolfa w bitwie pod Lützen w 1632 roku, ich kampania straciła impet.
Ostatnia faza, okres francusko-szwedzki (1635-1648), przyniosła bezpośrednią interwencję Francji przeciwko Habsburgom.
Wojna trzydziestoletnia zakończyła się pokojem westfalskim w 1648 roku, który przyniósł znaczące zmiany w układzie sojuszy w Europie. Francja stała się dominującą mocarstwem, podczas gdy wpływy Habsburgów zostały ograniczone. Pokój westfalski ustanowił również zasadę równowagi sił, która miała wpływ na europejską politykę aż do XIX wieku.
Wojna trzydziestoletnia była skomplikowanym konfliktem, w którym udział brały różne strony o różnych motywacjach. Konflikty religijne, polityczne i regionalne przyczyniły się do wybuchu i eskalacji wojny, która miała ogromne konsekwencje dla Europy Środkowej i wpłynęła na kształtowanie się nowego ładu politycznego na kontynencie.