Zarówno mowa, jak i rozprawka mają na celu przekonanie odbiorcy do przedstawianego przez autora stanowiska. W obydwu przypadkach rozważane są rozmaite argumenty, które mogą być za lub przeciw prezentowaną tezą. Mowa składa się z pięciu części: wstępu, narracji, argumentacji, refutacji i zakończenia. Rozprawki najczęściej składają się tylko ze wstępu, rozwinięcia zawierającego argumenty oraz zakończenia.
Części, z których składa się mowa to:
– wstęp – przyciągnięcie uwagi słuchaczy, zainteresowanie ich tematem, zapewnienie przychylności dla mówcy;
– narracja – prezentacja faktów lub pojęć, baza pod wyrażenie stanowiska przez mówcę;
– argumentacja – główna część mowy, przedstawienie i udowodnienie stanowiska mówcy;
– refutacja – obalanie twierdzeń przeciwnej strony w sporze;
– zakończenie – podsumowanie mowy i wyciągnięcie ostatecznych wniosków.